Profilaktyka „logopedyczna”, profilaktyka wad wymowy powinna się zaczynać już od pierwszych dni życia. Rodzice mogą wiele zdziałać, ochronić (gdy się da) dziecko przed wystąpieniem w przyszłości wad wymowy, to jest wad sposobu artykulacji polskich głosek, zasięgając rady specjalistów, przestrzegając odpowiedniej profilaktyki oraz dbając o odpowiednią „higienę” dziecka.
Jedną z wad, jaka może nam przysporzyć problemów już od pierwszych miesięcy życia jest skrócone Wędzidełko. Słynne wędzidełko, cienka błonka łącząca język z dnem jamy ustnej, o którym słyszy się często w kontekście „podciąć czy nie podciąć, oto jest pytanie”. U starszych dzieci objawia się ono niemożnością spionizowania języka, czyli niewystarczającym podniesieniem go do podniebienia niezbędnym do artykułowania niektórych głosek w tym [l, r, t, d, n]. Żeby powiedzieć [lala], trzeba podnieść język wysoko, wysoko aż do wałka za górnymi przednimi zębami, wymaga to od języka siły w mięśniach oraz fizycznych możliwości, które niekiedy ograniczone są właśnie przez skrócone wędzidełko. Jak rozpoznać? Rodzic rozpoznaje najczęściej po zniekształconej artykulacji głosek do wypowiedzenia których trzeba podnieść język. Niekiedy gołym okiem można zobaczyć błonkę, która rośnie do samego czubka pod językiem, nadając brzegowi języka sercowaty kształt. Kiedy prosimy dziecko aby wysunęło języczek na brodę, jego czubek w kształcie przypomina niekiedy serduszko.
Dziecko powinno zostać ocenione w kwestii wędzidełka tuż po urodzeniu, może to zrobić logopeda zatrudniony w szpitalu lub lekarz. W pierwszym miesiącu życia podcięcie wędzidełka wykonuje się bez znieczulenie, ponieważ nie jest ono jeszcze unerwione, po tym czasie zwykłe podcięcie (frenotomia) wędzidełka zaczyna być „zabiegiem chirurgicznym”, którego nie można wykonać w gabinecie u logopedy. Niekiedy wystarczy masaż aby uelastycznić ową błonkę, jednak czas i zaangażowanie rodziców jest tutaj niezbędnym gwarantem sukcesu.
Sprawa z wędzidełkiem wydaje się prosta, gołym okiem można zobaczyć sercowaty kształt języka, problemy ze ssaniem piersi matki a w późniejszym okresie seplenienie wynikające z braku pionizacji języka. Dziecko od początku realizuje i utrwala nieprawidłowy sposób ssania oraz połykania. Ssanie piersi wymaga u dziecka z ankyloglosją znacznie większego wysiłku, ssanie jest męczące, pracuje inna część języka niż u dziecka z wędzidełkiem w normie. Z relacji matki można usłyszeć, że dziecko wierci się przy piersi, przerywa ssanie, płacze, mimo wystarczającej ilości pokarmu. Pozycja spoczynkowa języka również pozostaje nieprawidłowa - język leży na dnie jamy ustnej.
Około 7 miesiąca życia dziecko nie jest w stanie językiem przesunąć kęsa pokarmowego czubkiem języka ku górze a następnie przy pomocy ruchu języka podać go do połknięcia. Podkreślić tutaj należy jeszcze raz, iż u dziecka z ankyloglosją wszystkie te odruchy od samego początku utrwalają się jako nieprawidłowe.
Niemożność ćwiczenia mięśni języka (a pamiętajmy że język jest potężnym mięśniowym tworem), nieprawidłowa pozycja spoczynkowa, wysuwanie języka w kierunku przedsionka jamy ustnej, wkładanie go między wałki dziąsłowe, niemożność realizacji prawidłowego połykania kęsów sprzyja przetrwaniu połykania niemowlęcego. Dziecko które kończy 4 lata, powinno mieć już wykształcone połykanie dojrzałe.
Połykanie dojrzałe odbywa się niezauważalnie w mimice twarzy, język jest „przytulony" do podniebienia, wargi i bródka nie biorą udziału w połykaniu. Połykanie niemowlęce natomiast odbywa się przy udziale warg, język wysuwa się do przodu, często między zęby, nie podnosi się, usta zamknięte. Dojrzałe połykanie jest kluczowe dla rozwoju prawidłowych warunków zgryzowych i prawidłowej artykulacji głosek. Wypychany kilkaset razy między zęby język (bo ślinę połykamy około 800 razy na dobę), seplenienie międzyzębowe, które może być realizowane na niemal każdej grupie głosek,(„pomysłowość” dzieci w tym zakresie nie ma granic) sprzyja wychyleniu zębów do przedsionka (język działa wówczas na zęby jak aparat ortodontyczny tylko w innym kierunku) wszelkim formom seplenienia. Wspomniana głoska l realizowana jako l międzyzębowe lub j (język leży na dole). Zabieg frenotomii u dzieci starszych, u których nieprawidłowe nawyki już się utrwaliły, nie zwalnia z terapii logopedycznej oraz ćwiczeń w domu. Należy pracować nad połykaniem, utrwalaniem wywołanych w gabinecie logopedy głosek oraz sposobem żucia i gryzienia pokarmu.